علامه محمد اقبال لاهوری
شهرت : علامه اقبال
تاریخ ولادت: 9 نوامبر 1877
محل ولادت: سیالکوت، ایالت پنجاب
وفات: 21 آوریل 1938
محل وفات: لاهور پاکستان
محمد اقبال لاهوری در خانواده ای کشمیری به جهان گشود که در قرن هفدهم میلادی اعتقاد به آئین برهمایی را رها کرده و اسلام آورده بودند. او تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش به پایان رساند و به دلیل نوع خاص آموزشی که در آن دوران انجام می شد و محتوای آن را استعمارگران انگلیسی وضع کرده بودند با نوع نگاه آنها به جهان آشنا شد.
اقبال سپس برای مدارج علمی راهی اروپا شد و توانست مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته فلسفه دریافت کند. او سپس مدرک وکالت نیز دریافت کرد. اخذ مدرک دکتری از کشور آلمان در رشته متافیزیک از دیگر افتخارات علمی اقبال است.
در خلال سالهای فارغ التحصیلی اقبال به تدریس در زمینه هایی چون فلسفه و وکالت پرداخت و همزمان به سیاست نیز ورود کرد.
اقبال لاهوری از نخستین متفکرین اسلامی بود که به فراست دریافت زندگی مسلمانان با هندوها و استعمارگران انگلیسی همواره آمیخته به محنت، ظلم و سیاه بختی خواهد بود. او در سخنرانی بسیار مهم خود در دهه 30 میلادی اعلام کرد: مسلمانان باید کشوری جداگانه برای خود داشته باشند و زندگی مسلمانان در کنار هندوها هرگز امکانپذیر نیست.
اقبال لاهوری شاعر ملی کشور پاکستان است که هم به فارسی و هم به اردو شعر می گفت. تعداد ابیات فارسی اقبال بیش از ابیات او به زبان اردو هستند. او اندیشمندی بزرگ بود و کتاب های او نیز نه تنها جز گنجینه های شعر هستند بلکه به خوبی توانسته اند نبوع بالای اقبال در زمینه فلسفه را نشان دهند.
اقبال همواره رویای انسان کامل را می دید و از مردم می خواست برای رها شدن از بند خواسته های دنیوی به ذات خود مراجعه کنند. نام کتاب ها او یعنی:
اسرار خودی (منظومه فارسی)
رموز بی خودی( منظومه فارسی)
پیام مشرق (منظومه فارسی)
بانگ درا( منظومه اردو)
زبور عجم(منظومه فارسی)
جاوید نامه( منظومه فارسی)
تاریخ هند
علم الاقتصاد
و…
همه نشان می دهند که اقبال چه اندازه به پرورش روح و فکر مسلمانان اهمیت می داده.
اقبال در غرب نیز جایگاهی بزرگ داشت و سران کشورهای غربی بارها از او به عنوان یک متفکر بزرگ اسلامی دعوت کرده بودند تا با سفر به کشورشان از وضعیت مسلمانان بازدید کند.
اقبال در بقعه کوچک کنار مسجد پادشاهی لاهور آرام گرفته است.
برای کسب اطلاعات بیشتر کتاب حکایت ملک خداداد را مطالعه نمایید.