شیخ محسن‌علی نجفی

شیخ محسن‌علی نجفی

شیخ محسن‌علی نجفی از مفسران و عالمان شیعه پاکستان است. او مدارس جامعة اهل البیت، جامعة الکوثر و سیستم آموزشی اسوه را در پاکستان تأسیس کرد. او به زبان‌های عربی و اردو تالیفاتی دارد که از جمله آنها الکوثر فی تفسیر القرآن است. شیخ محسن‌علی نجفی همچنین نمایندگی آیت‌الله سیستانی در پاکستان و ریاست شورای عالی مجمع اهل‌بیت(ع) پاکستان را بر عهده داشت.

شیخ محسن‌علی پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی در جامعة المنتظر لاهور نزد اساتیدی مانند سید صفدرحسین نجفی و حسین بخش جارا، در سال ۱۹۶۶م برای فراگیری تحصیلات عالی به حوزه علمیه نجف سفر کرد و از سید ابوالقاسم خویی و سید محمدباقر صدر بهره برد. نجفی در سال ۱۹۷۶م از عراق به پاکستان بازگشت و در اسلام‌آباد مستقر شد.

زندگی‌نامه

شیخ محسن‌علی نجفی در سال ۱۹۴۳م در ۶۰ کیلومتری اِسکَردُو بَلْتِسْتان پاکستان در ناحیه کَهرمَنگ در روستایی به نام مَنتُوکها به‌دنیا آمد. پدرش حسین جان از علمای آن منطقه بود. محسن نجفی تحصیلات ابتدایی را نزد پدرش حسین جان شروع کرد. در سن ۱۴ سالگی پدرش از دنیا رفت و بعد از وفات او نزد یکی از عالمان روستای خود به‌نام سید احمد موسوی ادامه تحصیل داد. در سال ۱۹۶۳م شیخ محسن نجفی در مدرسه مشارع العلوم سند مشغول به تحصیل شد و در یک سال علاوه بر دروس حوزه زبان اردو را هم فرا گرفت. بعد از آن به طرف پنجاب سفر کرد و در دارالعلوم جعفریه خوشاب به شاگردی مولانا محمد حسین درآمد. نجفی برای ادامه تحصیل به جامعة المنتظر لاهور مراجعه کرد و نزد اساتیدی چون حسین بخش جارا، صفدر حسین نجفی کسب فیض کرد. در سال ۱۹۶۷م برای تحصیلات عالی به حوزه علمیه نجف رفت و نزد آیت‌الله خوئی و شهید باقر الصدر و دیگر اساتید آن حوزه علمیه به تحصیل علوم دینی پرداخت.

بعد از روی کار آمدن دولت بعث در عراق و فشار بر مراکز دینی، عراق را به مقصد پاکستان ترک کرد و در اسلام‌آباد مستقر شد و همان‌جا مدرسه‌ای به نام جامعه اهل البیت تأسیس کرد.

شیخ محسن‌علی نجفی از سال ۱۹۷۴م که از حوزه علمیه نجف به پاکستان بازگشت و مشغول تدریس فقه، اصول، تفسیر قرآن، فلسفه، کلام و اخلاق شد.

شیخ محسن علی که بیش از نیم قرن مدیریت جامعة الکوثر یکی از بزرگترین مراکز دینی و حوزوی شیعیان در پاکستان را به عهده داشت پس از عمری تبلیغ معارف اسلام و نشر فرهنگ اهل‌بیت (علیهم‌السلام) در سن ۸۴ سالگی در اسلام‌آباد درگذشت و ۱۰ ژانویه در جامعة الکوثر اسلام آباد به خاک سپرده شد. بمناسبت ارتحال محسن علی نجفی، برخی از مراجع تقلید بویژه آیت الله خامنه‌ای، آیت الله سیستانی، و آیت الله بشیر نجفی تسلیت گفتند.

شیخ محسن‌علی نجفی، کتاب‌های متعددی به زبان عربی و اردو نگارش و منتشر کرد که بعضی از آنها به شرح ذیل است:

  • الکوثر فی التفسیر القرآن: یک تفسیر روان و ساده در زبان اردو است که مشتمل بر ۱۰ جلد است. در این تفسیر ابتدای آیات را ترجمه کرده، سپس به شرح الفاظ پرداخته و در آخر به شأن نزول و مسائل اخلاقی و عقیدتی پرداخته است.
  • بلاغ القرآن: ترجمه و حاشیه بر قرآن به زبان اردو
  • النهج لسوی فی معنی المولی والولی (به زبان عربی)
  • دراسات الایداولوجیة المقارنة (به زبان عربی)
  • تصور اسلامی محنت (به زبان اردو)
  • فلسفه نماز (به زبان اردو)
  • راهنماء اصول برای تنظیمی انقلاب و انقلابی تنظیم (به زبان اردو)
  • تلخیص المنطق للعلامة المظفر (به زبان عربی)
  • تلخیص المعانی للتفتازانی (به زبان عربی)
  • تدوین و تحفظ قرآن (به زبان عربی)
  • فلسفه اسلامی و مارکسیسم (به زبان اردو)
  • و چندین مقالات علمی که در مجلات محلی و بین‌المللی چاپ شده‌اند.

نجفی، کتاب‌هایی را به زبان اردو ترجمه کرده است:

  • اقتصاد اسلامی
  • نگاه محققانه بر انقلاب حسین
  • دوستی از نگاه معصومین.

شیخ محسن‌علی نجفی دارای خدمات علمی- فرهنگی فراوانی بود که عبارتند از:

  • مدارس اهل‌بیت: مجموعه‌ای از مدارس در سراسر پاکستان که به مدیریت شیخ محسن‌علی نجفی فعالیت می‌کرد و تعداد آنها به ۲۷ مدرسه می‌رسد. از بین آن‌ها ۱۸ تا برای آقایان و ۹ تا برای خواهران اختصاص دارد و مهم‌ترین اینها جامعه اهل بیت و جامعة الکوثر می‌باشد که در پایتخت پاکستان واقع است. جامعة الکوثر علاوه بر تدریس لمعتین، رسائل، مکاسب، کفایتین و درس خارج از امکانات تحصیلات آکادمی نیز برخوردار است.
  • سیستم آموزشی اسوه پاکستان: این اداره یکی از شاخه‌های جابر بن حیان است که تحت نظارت شیخ محسن نجفی اداره می‌شد و از سال ۱۹۹۴م در مناطق مختلف پاکستان در حال فعالیت هستند. در این سیستم، ۱۲ دانشکده، ۴ دانشکده هنر، ۲ دانشکده‌های پیراپزشکی، ۱دانشکده IGSC و ۵۸ مدارس عصری (از ابتدایی تا دیپلم) فعال هستند۔ مهم‌ترین آنان دانشکده اسوه اسلام‌آباد، دبیرستان و مدرسه حفظ قرآن بنت‌الهدی سکردو، و دانشکده کوثر اسلام‌آباد برای خواهران هستند.

محسن‌علی نجفی در کنار خدمات علمی، به خدمات مختلف اجتماعی و رفاهی نیز پرداخته است که ساخت حسینیه‌ها و مساجد، شبکه تلویزیونی هادی تی‌وی،پروژه‌های مسکونی برای یتیمان و فقرا، بنیاد حسینی برای کمک به زلزله‌زدگان و سیل‌زدگان، کمک به ازدواج نیازمندان، بهداشت عمومی و آب‌رسانی به مناطق محروم از خدمات رفاهی اجتماعی او است.