قلعه بلتِت Baltit Fort Hunza
دیدهبان کهنسال تاریخ پاکستان
پاکستان کشوری تاریخی است که در جای جای آن می توان آثار تمدن گذشتگان را به چشم دید. یکی از زیباترین قلعه های کشور پاکستان بلتت نام دارد. در کتاب حکایت ملک خداداد قلعه بلتت اینگونه توصیف شده است: در گوشهای دیگر از شهر زیبا گلگیت به دژی بلند و بالا میرسیم به نام قلعه بلتِت، که۸۰۰ صفحه از کتاب سال روزگار را به چشم دیده است، پیر و فرتوت شده اما گنجینهای از سخنان ناگفته را در دل خویش نهفته دارد.برای دیدن این قلعه بینظیر باید از نانگاپربت به سمت شهر گلگیت روانه شویم. این شهر زیبا و کوچک مرکز ایالت «گلگیت بلتستان» است، مقصد کجاست؟ قلعه تاریخی و بینظیر «بلتِت» که در دره زیبای «هُنزا» واقع شده است.
از شهر گلگیت که 97کیلومتر به سمت جاده «رحیم آباد» حرکت کنیم به «بلتِت» میرسیم، طی این مسیر زیبا و کوهستانی در صورتیکه با بسته شدن جاده به دلیل سیلابهای همیشگی «جاده قراقرم» مواجه نشویم 1 ساعت و 45 دقیقه زمان خواهد برد.قلعه در نزدیکی مرز چین قرار دارد لذا در بین راه میتوانید از آشپزخانهها و رستورآنهای چینی، سوپ تهیه کنیم، به خصوص اگر با سرمای راه در پاییز و زمستان مواجه شدیم، حرارت بدنمان را به بالا خواهد برد.راستی نباید از «مامتو»های خوشمزه غافل شد، شبیه پیراشکیهای سنتی از گوشت و سیب زمینی و ادویه پر شده و سپس درون بستههای خمیری مغز پخت میشوند، با بهایی اندک میتوان چند عدد از آنها را تهیه کرده و با سرکه زیاد میل نمائیم. قطعا طعمشان زیر دندانت خواهد ماند.
دیگر وقت آن رسیده که وارد شهر 30 هزار نفری «کریم آباد» شویم، به آسانی میتوانی قلعه را بر بلندای ارتفاعات این شهر کوچک مشاهده کنی. وصف شکوه و اقتدار این قلعه بیمثال در قالب الفاظ نمیگنجد، زیباست و تنها. در چشم به هم زدنی شما را به 800 سال قبل میبرد.این بنا یادگار حکومت خود مختار سالهای دور پاکستان است، حکومت «تَم»که در نزدیکی رود خروشان هُنزه دولت خویش را استوار کرده بود. قلعه «بلتِت» دژ مستحکمی بود که این حکومت را از گزند دشمنان خود حفظ میکرد.
نقل است سلطان هنزه دو فرزند به نامهای «شاه عباس» و«علی خان» داشت که بر سر تخت و تاج پدر جنگ و نزاعی شدید بین آنها در گرفت، اهالی «بلتِت» از شاه عباس حمایت کردند و او پیروز این جنگ شد، پس از آن بود که این قلعه به مقر دائمی حکومت وی تبدیل شد. بیشک آب وهوای خوب این منطقه دلیلی دیگر بوده که باعث رونق800 ساله این قلعه شده است.بر اساس تحقیقات به عمل آمده از دیوارهای قلعه قدمت آن 765 سال تخمین زده شده است. البته تمامی بنای قلعه مربوط به یک زمان نیست و در گذر زمان آرام آرام تکمیل شده است.
تاریخ نقل میکند که ساخت و ساز اصلی قلعه زمانی اتفاق افتاد که «ایاشو دوم» حاکم وقت هنزه با یک شاهزاده به نام«شاه خاتون» که اهل تبت بود در اوایل قرن پانزدهم ازدواج کرد. همراه این شاهزاده معماران بسیاری به هُنزه آمده و بنای اعجاب انگیز قلعه بلتِت را ایجاد کردند و اینگونه شد که اینک در سراسر قلعه معماری تبتی به چشم میخورد.نباید از یاد برد که در زمآنهای گذشته مناطق بلتستان (پاکستان) و لداخ (هند) بخشی از تبت بودند و با نام «تبت خُرد» شناخته میشدند.
بیشتر بناهای تاریخی مناطق شمال پاکستان در قرن نوزدهم نابود شدند، چرا که «مهاراجه کشمیر» که از سوی انگلستان حاکم کشمیر بود به مسلمانان حمله کرد در نتیجه حمله او بسیاری از بناهای تاریخی از بین رفتند. ولی وقتی سپاه او به «هُنزه» رسیدند چهار بار به صورت پیاپی شکست خوردند.پس از کشمکشهای فراوان و تغییر حاکمان هنزه که همگی مقر حکومت خویش را قلعه«بلتِت»قرار میدادند؛ عاقبت در سال 1945 میلادی «محمد جمال خان» تصمیم گرفت مقر حکومتش را از قلعه«بلتِت» خارج سازد.
تا 55 سال بعد قلعه به صورت متروک باقی ماند و در سال 1990 بازسای آن شروع شد و تا سال 1996 ادامه یافت.این قلعه زیبا از سال 2004 در فهرست زیباترین مکاهای یونسکو قرار گرفته است.مردم محلی روزهایی از سال را به برگزاری جشنوارههای شادی در این قلعه میپردازند گویا رسمی است که از آبا و اجداد آنها به جای مانده است.
شما می توانید در کتاب حکایت ملک خداداد بصورت کامل با این منطقه زیبا آشنا شوید.