پنجاب
مهمترین و پرجمعیت ترین ایالت در کشور پاکستان «پنجاب» نام دارد. این ایالت با کشور خط مرزی مشترک دارد و مرکز آن یعنی «لاهور» یکی از مشهورترین شهرهای جهان است. این ایالت 205 هزار و 344 کیلومتر مربع وسعت دارد و جمعیت آن طبق آخرین سرشماری 120 میلیون نفر تخمین زده شده است.
75 درصد مردم پنجاب مسلمان هستند. 13 درصد جمعیت را هندوها و 8 درصد ساکنان پنجاب را نیز سیک مذهب ها تشکیل می دهند. جمعیت مسیحیان نیز حدود 2 درصد تخمین زده شده است.
برخی از مهم ترین شهرهای ایالت پنجاب عبارتند از: لاهور، راولپندی، گوجرانوالا، فیصل آباد، شیخپوره، سیالکوت، میانوالی، مظفرگر، گُجرات، سرگودا، ساهیوال، اتک، اوکارا، بهاولپور
دلیل نامگذاری پنجاب:
نام پنجاب را می‌توان در نوشته های «ابن بطوطه» رویت کرد که حدود 700 سال قبل به کار برده شده‌اند، فصل مشترک نام‌هایی که پادشاهان آن دوران برای این سرزمین بی‌مثال استفاده کرده‌اند واژه «پنج» است.
اینک بسیاری براین باورند که پنجاب واژه‌ای فارسی است و از ترکیب (پنج+آب) شکل گرفته و به پنج رود بزرگی که سرزمین پنجاب را در آغوش گرفته‌اند و هریک شاهرگی هستند برای مردم زحمت‌شکی که در سایه لطف این نعمت‌های خدادادی به کشاورزی مشغولند و حاصل دسترنج‌شان برکت سفره مردمان شبه‌قاره است اشاره دارد. از «سند» مقدس گرفته تا «جهلم» خروشان، از «چناب» پر رمز و راز گرفته تا «راوی و سلتج»عمیق که در سینه آنان هزاران گنجینه بی‌مانند نهفته است همگی بوسه به خاک پنجاب می‌زنند تا زمینش چون زر با ارزش شود.
زبان پنجابی:
این زبان از خانواده زبان‌های هندواروپایی است و گویندگان آن را مسلمانان، هندوها و سیک‌مذهبان شکل می‌دهند، بزرگ‌ترین صوفیان مسلمان مشهورترین ادیبان این زبان هستند و اینک مجموعا تعداد افرادی که زبان مادری آنان پنجابی است بالغ بر 150میلیون نفر تخمین زده شده‌اند که بخش قابل ملاحظه‌ای از آنان در پاکستان زندگی می‌کنند.
طبق آمار سازمان ملل در سال 1999 زبان پنجابی یازدهمین زبان بزرگ جهان شمرده شده است و گویش‌های آن به «ماجهی، دوابی، مالوائی، لهندی و مولتانی» تقسیم می‌شوند.زبان مادری60درصد از مردم پاکستان پنجابی است که اینک جمعیت آنان بالغ بر 120میلیون نفر است و 75 درصد از مردم پاکستان نیز می‌توانند پنجابی را درک کنند و به آن صحبت کنند..
از آنجا که در هند نیز حدود 30 میلیون نفر پنجابی زندگی می‌کنند ایالتی به این نام در بخش غربی این کشور به چشم می‌خورد ولی تفاوت در این است که اکثر قریب به اتفاق پنجابی‌های پاکستان مسلمان هستند ولی در هند سیک مذهب‌ها و هندوها بیشتر پنجابی زبآن‌ها را تشکیل می‌دهند.
فرهنگ مردم پنجاب:
پنجاب زادگاه انسان‌های صاحب نام و بزرگی بوده که هریک منشا تحولات عظیم در روزگار خود بوده‌اند از اقبال لاهوری گرفته تا فیض احمدفیض و حفیظ جالندری، از نصرت فتحعلی خان تا عمران‌خان نخست وزیر کنونی پاکستان همگی در خاک این ایالت چشم به جهان گشوده‌اند.پنجاب بزرگ در روزگار «رنجیت سنگ» در قرن 18 میلادی تمام منطقه کشمیر آزاد و ایالت خیبرپختونخوای کنونی را نیز شامل می‌شده است.
بسیاری از مردم پنجاب کشاورز هستند و باورها و جشن‌های سنتی آنان بر اساس فصل‌های مختلف کشاورزی تنظیم شده است. هنوز هم سنت‌گرایی در میان پنجابی‌ها پر فروغ است و آنان در جشن‌های سالانه خود حضور پر شوری دارند.برخی از مشهورترین جشنواره‌های سالانه پنجابی عبارتند از:
جشن مَگی (Maghi):
این جشن در روز 14ژانویه هر سالهمزمان با طلوع آفتاب آغاز می‌شود و مردم به مسابقه و بازی مشغول می شوند. مگی جشنواره ویژه سیک مذهبان است و در ایالت پنجاب هم برگزار می‌شود.
در این جشن سنتی از فرنی محلی برنجی مشهور پاکستان برای پذیرایی از میهمانان و شرکت کنندگان در مسابقه استفاده می‌شود و علاوه بر آن معمولا جشنواره غذا نیز بخش جدا نشدنی این روز است.
جشن لوهری (Luri):
جشن مخصوص کشاورزان که در فصل زمستان و هم زمان با برداشت نیکشر آغاز می‌شود، این جشن در آخرین روز حسابرسی سالانه کشاروزان انجام می‌شود.
جشن بادبادک های بسنت (Basant Kite Festival):
یکی دیگر از جشن های فصلی در ایالت پنجاب جشن بسنت است که برای خیر مقدم به بهار برگزار می‌شود، رنگ مشهور این جشن زرد است و مردم با پوشیدن لباسهای زرد رنگ و خوردن برنج زعفرانی زرد رنگ فرا رسیدن بهار را به یکدیگر تبریک می‌گویند. مهمترین کاری که در این جشن سنتی انجام می‌شود و یادگار زمان رنجیت سینگ است پرواز بادبادکهایی است که جوانان با شور و شوق آن‌ها را ساخته‌اند.
مسابقه معمولی که در این جشنواره صورت می‌گیرد این است که هر یک از شرکت کنندگان در جشن تلاش می‌کنند با استفاده از نخ های خاص بادبادک دیگران را بریده و از آن خود کنند.
جشن هولی (Holi):
یکی از شادترین و مفرح‌ترین جشن‌های پنجاب است که در نخستین روزبهار انجام می‌شود و در آن مردم به صورت یکدیگر رنگ می‌پاشند و این روز را به شادی و خوشحالی می‌گذرانند.
جشن بیساکی (vaisakhi) :
این جشن در روز 13 آوریل هر سال برگزار می‌شود و کشاورزانی که محصولاتشان را درو کرده‌اند آغاز سال جدید خود را جشن می‌گیرند.این روز در فرهنگ سیک مذهبان اهمیت بسیار ویژه‌ای دارد و همه مردم در آن شرکت کرده و تلاش می‌کنند با حضور درآوردگاه‌های مختلف شادی خود را با دیگران تقسیم کنند.
جشن تیان ( Tian):
جشن بزرگ آغاز فصل بارآن‌های موسمی که در آن دختران بیش از سایرین به شادی می‌پردازند و علاوه بر رقص‌های محلی و سنتی تلاش می‌کنند بر شاخه از درخت تاب درست کرده و به بازی بپردازند.مجموعه جشن‌های تیان 13 روز به طول می‌انجام و دید و بازدید یکی از مهمترین قسمت‌های آن است.
شما می توانید در کتاب حکایت ملک خداداد بصورت کامل با این منطقه زیبا آشنا شوید.
