کی تو K2
مغرورتر از اورست
اینک زمان آن رسیده تا عظمت بی‌انتهای پروردگار که در شمالی‌ترین نقطه پاکستان تجلی یافته است را نظاره‌گر باشیم، هرم خارق العاده ای به نام «کی2» که ریشه در اعمال خاک دارد و سر بر آسمان رسانده است. کتاب حکایت ملک خداداد در خصوص این قله بی نظیر می نویسد:
جنگ 200میلیون ساله!
حال که از سکردو تا بالترو پیش آمده‌ای به نقطه ای می‌رسی که زمین رگه رگه شده است. اینجا خط‌الرأس یخچال عظیم «بالترو» است، از یک طرف رشته کوه‌های هیمالیا و از سویی دیگر رشته کوه‌های قراقروم سر به آسمان می‌سایند.
هر یک از این دو رشته کوه ناگهان یکی از اعجوبه‌های خود را معرفی می‌کند و سعی دارد گوی سبقت را از دیگری برباید، جدال این کوه‌ها سخن امروز و دیروز نیست! عمراین نزاع به 200میلیون سال می‌رسد. قراقروم «برود پیک» را دارد و هیمالیا «لوتسه» را! قراقروم «ماشا بروم 1 و 2» را دارد و هیمالیا « ماکالو و چواویو» را ولی جنگ اصلی اینجاست هیمالیا شاهی به نام «اورست» دارد و قراقرم امپراتوری به نام«کی 2» را.
اورست ارتفاعش 237 متر بیشتر از رقیب قراقرومی است ولی این پایان کار نیست! «کی 2» دست‌نیافتنی‌تر از آن چیزی است که اورست حتی بتواند به آن فکر کند!«کی2» هرمی سیاه و مخوف به نام «باتل نک» دارد که بدنام‌ترین سنگ و یخ تاریخ جهان است! این سنگ جان دهها کوهنورد را گرفته است.«کی 2» فنی‌ترین کوه برای صعود درجهان است بالعکس اورست که برخی با پرداخت پول به شرپاها موفق می‌شوند آن را صعود کنند. «کی2» تنها 238 بارتوسط انسان صعود شده است در حالی‌که اورست بیش از7000بار صعود شده است.
اگر عظمت این کوه خشمگین را با تمام وجودت حس کرده‌ای بی دلیل نیست، از زمانی که وارد بالترو شوی نگاه نامهربان کوه را می‌بینی که به تو زل زده است. گویا از ورود غریبه‌ها ناخرسند است هرچه نزدیک‌تر می‌روی سنگینی این نگاه را بیشتر حس می‌کنی . بخت برگشته‌تر کوه‌نوردانی هستند که به عزم شکستن سنگینی نگاه کوه چشمان قله را هدف گام‌هایشان قرار می‌دهند هرچند عده‌ای با عزم و اراده‌ای پولادین این کار را به انجام رسانده‌اند. با این حال بسیار پیش می‌آید که توفان‌های هولناک کی 2 یک انسان 80 کیلویی را مثل پرکاه از زمین کنده و 8000 متر پائین‌تر جسدش را رها می‌کنند.
کی2 را اولین بار یک مساح چینی از فاصله 200 کیلومتری مشاهده کرد! آن هم تنها حدود 160 سال قبل! یعنی پیش از آن امپراتور نجیب قراقرم خود را از دید مردم مخفی نگاه داشته بود.کی 2 از بلندترین کوه‌های اطرافش مثل «برود پیک» حداقل 500متر بلندتر است و به همین علت تشخیص آن از کوه‌های اطراف کار چندان سختی نیست.
نام «کی 2» از اول اسم ««Karakaram» گرفته شده و «تی جی مونتگومری» فردی که برای اولین بار مسحور این کوه عظیم شده بود کوه‌های اطراف را به نام «k1-کی‌تو-k3-k4-k5» نامگذاری کرد، البته در ادامه فقط نام کی‌توباقی ماند وباقی کوه‌ها نام‌هاییمثل«برودپیک،گاشابرومو…» پیدا کردند.مردم محلی «کی 2» را «چوغوری» به معنای کوه بلند صدا می‌زنند، و ساکنان روستایی منطقه تقریبا همگی به زبان انگلیسی مسلط می‌باشند و این اوج علاقه کوهنوردان خارجی به کی2 را می‌رساند.
تاریخچه صعود:
در 1892 مارتین گانوی کاشف انگلیسی گروهی از محققان کوه‌ها را تا بر روی یخچال بالترو رهبری کرد. آن‌ها تا ابتدای محلی که امروزه به یخچال کنکوردی‌ها معروف است بالا آمدند.در سال 1902 برای نخستین بار اسکار اکنسین بر روی جبهه شمالی کوه تلاشی را صورت داد. وی از طریق یال شمال شرقی تا ارتفاع 6525 متری بالا رفت.
اما راه قابل صعود کوه یعنی مسیر جنوب شرقی در سال 1909 توسط هیاتی ایتالیایی به سرپرستی لوئیجی آمودئو کشف شد. از آن تیم دوک آبروزی تا ارتفاع 6250 متری یال جنوب شرقی صعود کرد. پس از این تلاش مسیر به‌نام یال آبروزی شناخته شد. ویکتور سلاعکاس این تیم، عکسی از کوه انداخت که قدیمی ترین عکس از کی‌تو به شمار می‌رود و همچنان موجود است.
در سال 1938 تیمی آمریکایی به سرپرستی دکتر چارلز هوستون توانست تا ارتفاع 7925 متری کوه بالا برود.یک سال بعد تیم دیگری از آمریکا به رهبری فریتز ویسنر رکورد ارتفاع جدیدی ثبت کرد. آن‌ها تا 8382 متری کوه از مسیر یال آبروزی بالا رفتند، که بعد از صعود نورتون تا ارتفاع 8570 متری جبهه شمالی اورست در سال 1924 بلندترین ارتفاع صعود شده توسط انسان بود.
در سال 1953 تیمی 7 نفره به سرپرستی دکتر چارلز هوستون توانست تا ارتفاع 7500 متری کوه بالا رود. اما خرابی هوا و وخامت حال گیکلی، یکی از اعضای جوان تیم که به ارتفاع زدگی شدید دچار شده بود موجب شد تا آن‌ها راه بازگشت را پیش گیرند. هنگام بازگشت و پائین آوردن گیکلی، 5 عضو تیم به دلیل شیب تند مسیر سقوط کردند، اما کارگاه مستحکمی که پت شوئینگ برپا نموده بود مانع از سقوط بیشتر آن‌ها به اعماق دره‌های کی‌تو گردید ولی لحظاتی بعد بهمن گیلکی را با خود به اعماق دره ها برد تا این تیم نیز ناکام به پائین بازگردد.
در سال1954 سرانجام قله کی‌توتلاش موفقی را از کوهنوردان ایتالیایی شاهد بود. آشیل کامپاگنونی و لینولاسیدلی دو کوهنوردی بودند که در 31 جولای موفق شدند به عنوان نخستین انسآن‌ها گام بر فراز این کوه سرسخت بگذارند. آن‌ها اعضای تیم بزرگ و مجهزی به سرپرستی آردیو دزیو بودند. تیمی با بیش از 500 باربر محلی، 11 کوهنورد و 6 دانشمند. آن‌ها برای صعود قله 9 کمپ برپا کرد. یکی از کوهنوردان بر اثر ذات‌الریه جان خود را از دست داد. پس از این صعود چیزی که بیش از فتح قله جلب توجه کرد تلاش‌های کوهنورد بزرگ ایتالیایی والتر بوناتی و باربر پاکستانی مهدی بود.
پس از صعود ایتالیایی‌ها، کوه تا 1977 صعودی بر خود ندید، تا اینکه در این سال تیمی از کشور ژاپن متشکل از 52 کوهنورد و 1500 باربر موفق شد دومین صعود را صورت دهد. در این تیم اشرف امان کوهنورد پاکستانی نیز به‌عنوان راهنما و باربر ارتفاع عضویت داشت که موفق به فتح قله شد.در بهار 1996 یکی از پر تلفات‌ترین صعودهای کی‌تو رقم خورد و6 کوهنورد از جمله آلیسون هرگریوز پس از صعود قله دچار طوفانی سهمگین شده و همگی مفقود شدند.
صعودهای ایرانی:
اولین تلفات:
در تابستان 1383 «داود خادم اصل» از اعضای تیم ملی کوهنوردی ایران و فاتح قلل چوآیو،شیشاپانگما، ماکالو ولوتسه، بر روی کی‌تو تلاشی داشت که هنگام بازگشت از کمپ 4 در طوفان گرفتار شده و جان سپرد.
صعودهای موفق ادامه دارند…
کاظم فریدیان در سال 1386 اولین کوهنورد ایرانی بود که موفق به صعود قله کی‌تو شد.
عظیم قیچی ساز سه‌شنبه 10 مرداد 1391 توانست به قله کی‌توصعودکند. این صعود بدون اکسیژن صورت گرفت.
رضا شهلایی صبح روز یکشنبه 5 مرداد 1393 پرچم ایران را بر فراز قله کی‌تو به اهتزاز درآورد. نکته جالب در مورد این کوه قرار گرفتن آن در نقطه صفر مرزی است! یعنی یک سوی کی 2 در پاکستان و یک سوی آن در چین است! ولی صعود از سمت چینی قله محال است.
برای آشنایی بیشتر با این منطقه و مناطق مجاور آن کتاب حکایت ملک خداداد را بخوانید.
