شالیمار باغ Shalimar Gardens
چهارباغ پاکستان
شالیمار باغ نه تنها یک جلوه زیبا از طبیعت دلکش لاهور است بلکه نمادی از پیوند مشترک فرهنگی و تاریخی ایران و پاکستان است. در کتاب حکایت ملک خداداد این باغ زیبا چنین توصیف شده است:
از دیگر شاهکارهایی که عصر ما از گورکانیان به ارث برده باغ دل‌انگیز شالیمار است که در نزدیکی قلعه لاهور بنا نهاده شده است، شالیمار را دیوارهایی به طول 658 متر و عرض 258 متر در آغوش گرفته‌اند. این باغ آن‌چنان با صفا و زیبا بنا نهاده شده که هنوز هم میهمانان ویژه دولت پاکستان در بخش تشریفاتی آن پذیرایی می‌شوند.
اگر گردشگری ایرانی قدم به شالیمار بگذارد حس غربت نخواهد کرد چرا که در و دیوار شالیمار حس چهار باغ اصفهان را به انسان می‌دهند و این بی‌دلیل نیست زیرا زمانی که شاه‌جهان پادشاه مقتدر گورکانی شنید هنرمندی ایرانی به نام «ملا علا ملک تونی» معماری خبره و چیره دست است که آثاری ماندگار خلق کرده به وی دستور داد از رود خروشان راوی چند نهر جدا کرده و باغی زیبادر کنار آن بسازد.
آنچه در سال 1640 میلادی یعنی حدود 2 سال پس از دستور شاه جهان تحویل او داده شد حیرت انگیز بود، پادشاه پیش روی خود باغی سرسبز به سبک چهار باغ اصفهان می‌دید که صدها فواره برحوضچه‌های کوچک و بزرگ آن خودنمایی می‌کردند.درختان هلو، گیلاس و انگور از سراسر جهان به لاهور منتقل شده و در این باغ به ثمر نشسته بودند.منبت‌کاری دیوارهای باغ زیبایی آن را دو چندان کرده و هنگامی که انسان بر زمین حریر مانند آن قدم می‌گذاشت صدای چهچه بلبلان هوش از سر وی می برد.شاه جهان چنان محو زیبایی این باغ شد که آن را «شعله ماه» نامید ولی رفته رفته مردم آن را شالیمار خواندند.
طراحی باغ به گونه‌ای بود که آن را به 3 بخش مجزا تقسیم کرده بود، بخش‌هایی که هریک چند پله بر فراز دیگری بودند: 1- حیات بخش که 105 فواره در آن نصب شده بود مخصوص بانوان حرمسرای شاهی بود و زنان دربار در آن به تفریح می‌پرداختند مشهور است که زیب النسا دختر شاه اورنگزیب عالم‌گیری کنار تختی روبروی حوض می‌نشست و شعر می‌سرود.
- فیض‌بخش محوطه‌ای ویژه پادشاه و درباریان خاص بود که 152 فواره زیبا در آن جلوه نمایی می‌کردند و چند پله پائین تر از حیات بخش قرار داشت.
- فرح‌بخش : قسمت عمومی باغ بود که مردم در آن به تفریح پرداخت و از مشاهده 153فواره آن غرق در لذت می‌شدند
شالیمار چیزی از شکوه گذشته خود را از دست نداده و هرچند دیگر شاه‌جهانی وجود ندارد تا با غرور از پله‌های فیض‌بخش به تماشای مردم بپردازد ولی هر سال جشنواره‌های مختلفی در این باغ برگزار می‌شود و صدها هزار نفر برای تماشای آن می‌آیند. جشنواره «چراغانی» مشهورترین فستیوالی است که شالیمار میزبان آن است و هر سال در فصل بهار ده‌ها هزار نفر از سراسر جهان را گرد هم می‌آورد تا در این آوردگاه فرهنگی و عرصه محصولات حضور بهم رسانند.
نکته جالب این‌جاست که شکوه این باغ چنان زیاد است که حتی در دور حکومت انگلیسی‌ها نیز رسم پذیرایی از میهمانان ویژه در این باغ ادامه پیدا کرد و سران کشورهایی چون «ایران، ترکیه، انگلیس، آمریکا چین، افغانستان عربستان و…» حضور در این باغ بهشتی را تجربه کرده اند.باغی که در فهرست با ارزش‌ترین میراث تاریخی جهان نیز ثبت شده است.
برای آشنایی بیشتر با این منطقه و مناطق مجاور آن کتاب حکایت ملک خداداد را بخوانید.
