کیورا Khewra Salt Mine
غارهای نمکی
از دیگر تفریحگاههای زیبای ایالت پنجاب غارهای نمک کیورا است که در 160 کیلومتری شهر اسلام آباد واقع شده است. برای دسترسی به این غارهای شگرف باید راهی منطقه جهلم شد.
در کتاب حکایت ملک خداداد آمده است: زمانی که اسکندر مقدونی به عزم فتح هند از کیوار عبور می‌کرد با تعجب دید که اسبان لشکرش سنگ‌های کوه را می‌خورند، او با حیرت به این سنگ‌های اعجاب انگیز خیره ماند بی‌آن‌که بداند بر روی دومین معدن بزرگ نمک جهان قدم گذاشته است. سال‌ها بعد بشر دریافت که نمک نه تنها ارزش غذایی دارد بلکه در صنایع مهمی مانند رنگرزی و چرمسازی نقش حیاتی ایفا می‌کند و به این شکل همزمان با حاکمیت استعمار انگلیس بر شبه‌قاره منطقه کیورا شهرتی جهانی یافت و استخراج نمک از معادن و رشته‌های کوه‌های اطراف آن تبدیل به شغل موروثی مردمش شد. کار در قدیمی‌ترین معدن نمک جهان از سال 1972 آغاز شد و ذخیره نمک موجود در آن تا 600 میلیون تن تخمین زده شده است.زمان شکل‌گیری این معادن شگفت انگیز را 800میلیون سال قبل می‌دانند، ساکنان کیورا که معدن نمک در اطراف شهرشان واقع شده همه کارمندان دولت به حساب می‌آیند و تنها آنان می‌توانند برای استخراج نمک اقدام نمایند.
- گردشگری و معدن کیورا
اقتصاد در کیورا تنها به نمک وابسته نیست بلکه اینک معادن شگفت انگیز نمک کیوار سالانه میزبان 300 هزار گردشگر هستند که اکثر آنان را محققان و دانش آموزان شکل می‌دهند. همزمان با ورود به دهنه معدن می‌توان با تهیه بلیت گردشگری به همراه راهنمای ویژه تور سوار بر قطارهایی کوچک پا به دالان‌های تو در توی معدن گذاشت، راهنما از گردشگران می‌خواهد که به کابل‌های برق دست نزنند زیرا خرابی‌های کوچک فاجعه‌های بزرگی به بار می‌آورد.
نخستین بخش از معدن که پیش روی گردشگران قرار می‌گیرد حوضچه‌های بزرگی است که مازاد آب موجود در معدن به آنجا منتقل می‌شود، تا در صنعت رنگرزی استفاده شود، این آب ارزش اقتصادی بسیاری بالایی دارد و طی مزایده به شرکت‌های ثالث واگذار می‌شود.
روش استخراج نمک در کیوار به صورت خطی نیست بلکه در مسیرهای مشخص با استفاده از انفجار، سنگ‌های عظیم نمک جدا و به خارج منتقل می‌شوند.
- تالاب‌های نمکی که انسان را نمی‌بلعند!
کار استخرج نمک در 16 طبقه انجام می‌شود ولی گردشگران تنها اجازه گشت و گذار در 16 کیلومتر مربع از سطح اولیه معدن را دارند. در این محیط بی‌نظیر 80 اتاق و تالار ایجاد شد و 70 تالاب آب نیز به چشم می‌خورد، بزرگ‌ترین تالاب آبی موجود در این غارها که بحر الکاهل نام دارد 70 متر طول ، 25متر عرض و 30 متر عمق دارد اگر چه ظاهر این حوضچه‌ها بسیار وحشتناک است ولی هیچ انسانی در آن‌ها غرق نمی‌شود زیرا آب آن از نمک فراسیر شده و انسان را در خود نمی‌بلعند.
- مسجدی با دیواره‌های از جنس نمک
سازمان نظارت بر معادن پاکستان با هدف جذب گردشگر اقدام به ساخت مسجدی بسیار زیبا از جنس نمک در داخل این غار کرده است و با نورپردازی بی‌نظیر به آن جلوه‌ای روحانی بخشیده است. این مسجد مورد توجه ویژه گردشگران قرار دارد و بسیاری باحضور در صحن کوچک مسجد در آن نماز به جای می‌آروند. در دیگر بخش‌های غار نمک می‌توان نمونه بازسازی شده منار یادگار پاکستان، مقبره علامه اقبال لاهوری، دیوار بزرگ چین و… را نیز مشاهده کرد که که تالارهای این معدن نمک را جذاب‌تر کرده است.
روند استخراج نمک از این معدن با حساسیت ویژه‌ای انجام می‌شود و اجازه تخریب ستون‌ها و دیواره‌های آن به هیچ کسی داده نمی‌شوددر اطراف غار امکانات رفاهی و اسکان نیز نیز فراهم شده است. دمای غار تقریبا بین 18 تا 20درجه سانتیگراد ثابت است و این نیز یکی از عوامل مهمی است که گردشگران حاضر می‌شوند برای تجربه گشت و گذار در غار نمک راهی کیورا شوند.
برای آشنایی بیشتر با این منطقه و مناطق مجاور آن کتاب حکایت ملک خداداد را بخوانید.
