تربیلا Tarbela Dam
سدی به عظمت رود سند
در گشت و گذار میان طبیعت بکر و زیبای ایالت خیبرپختونخوا چشم ها مسحور یک سازه انسانی خواهند شد به نام سد تربیلا . این سد عظیم و شگرف در کتاب حکایت ملک خداداد اینگونه توصیف شده است: آب را مایع حیات می‌دانند و وجودش را عالم بقا حال که قصد سفر به ایالت زیبای خیبرپختونخوا را داری خوب است در اول مسیر دل به آب زلال سند دهی و بزرگ‌ترین سد خاکریزشده جهان را به چشم بنگری.
تربیلا یکی از بزرگ‌ترین سازه‌های انسانی است که در 105 کیلومتری شمال غرب اسلام آباد راه را بر رود مقدس سند می‌بندد تا در زمینی به وسعت 250 کیلومتر مربع آب ذخیره نماید، این حجم عظیم آب حدود 3 برابر مقدار ذخیره شده پشت «سد اسوان» است که روی رود نیل بسته شده است!.
سدراه رود سند شدن که در شبه‌قاره آن را «اباسین» به معنای پدر تمام رودها می‌نامند کار ساده‌ای نیست و این باعث شده تا تربیلا بزرگ‌ترین سد خاکریزی شده جهان و دومین سد از نظر ساختار حجمی‌شود که برنامه ریزی و ساخت آن 9 سال تمام 20 هزار کارگر را با نظارت بزرگ‌ترین شرکت‌های فرانسوی، ایتالیایی، انگلیسی و کانادایی مشغول خود کرده بود.
برای به پایان رسیدن این پروژه عظیم 100 هزار انسان مجبور به ترک خانه و کاشانه خود شدند. زیرا مطالعات نشان می‌داد که برای ساخت سد بر روی سند تربیلا بهترین مکان است دولت پاکستان با خرید خانه‌ها و سکونت‌گاه‌های مردم اطرافِ تربیلا رضایت آنان را برای واگذاری زمین‌هایشان به دست آورد. در راه تکمیل این پروژه عظیم 143 کارگر از جمله 6 خارجی جان خود را در مراحل اجرایی از دست دادند تا سرانجام بزرگ‌ترین سد جهان با ارتفاع 148 متر و طول 3 کیلومتر پابه عرصه وجود گذاشت.
رود سند تا زمان رسیدن به این سد 1700 کیلومتر راه را طی کرده و به دلیل سرازیر شدن ده‌ها رودخانه بزرگ و کوچک به آن، به طرز وحشتناکی خروشان و وسیع شده است، اهمیت تربیلا برای پاکستان فراتر از حد بیان است و تنها ذکر این مطلب کافی است که آب ذخیره شده پشت این سد برای آبیاری تمام مزارع گندم پاکستان کافی است.
ساخت تربیلا یک میلیارد و 400میلیون دلار هزینه در برداشته است وبرق تولید شده توسط آن ظرف 40سال تمام مخارج سد را بازگرداند و اینک سود حاصل از درآمدزایی سد به خزانه ملی پاکستان باز می‌گردد، مناظر اطراف این سد و عظمت آن به حدی زیباست که بسیاری معتقدند بدون دیدن‌این سد گشت و گذار در پاکستان معنا پیدا نمی‌کند.
ماهی‌گیری، قایق‌سواری و دیگر تفریحات آبی در کنار سد تربیلا انجام می‌پذیرد و بسیاری از گردشگران نیز مسیر اسلام آباد به پیشاور را طی می‌کنند تا به جاده فرعی سد تربیلا رسیده و این شاهکار انسانی را که مهر افتخاری بر پیشانی صنعت سد سازی پاکستان است از نزدیک تماشا کنند.
شما می توانید در کتاب حکایت ملک خداداد بصورت کامل با این منطقه زیبا آشنا شوید.
